156. Gurdwara Narankari (Rawalpindi)

Before 1947 Rawalpindi was a multi-religious city. A large number of Muslims, Hindus and Sikhs lived together. The following table would give you an idea of the composition of the religious demographics:

	Total	Muslims	%	Hindus	%	Sikhs	%
City	185,042	81,038	43.79	62,393	33.72	32054	17.32
Tehsil	380,395	261,720	68.80	68,389	17.98	40,224	10.57
District	785,231	628,193	80.00	82,478	10.50	64,127	8.17

All that changed in 1947 within a few months. The anarchy that engulfed India in general and Punjab, in particular, forced almost all the religious minorities to leave their homes, businesses, lands, and religious places. However, if you visit the older parts of any major town or city in Punjab you will find a very large number of houses, shops, commercial buildings and even religious places left behind by Hindus and Sikhs of western Punjab, as Muslims had to do in the Eastern.

This article is about a gurdwara in Rawalpindi city, which not only has religious importance but historic significance as well. It is situated in Narankari Bazar in Namak Mandi street, a very busy commercial area of Rawalpindi. Currently, it is being used as a government school, so unlike some other similar buildings is accessible, though you have to take permission, which sometimes is not easy. The name of the school is Simla Muslim Boys High School. The gurdwara is located at 33°36'53.7"N, 73°03'17.9"E. 

 

The history and the religious significance of this gurdwara is given on the following website:

https://www.worldgurudwaras.com/gurudwaras/gurudwara-narankari-at-rawalpindi/#pid=1

 

The darbar hall and Palki Sahib are still intact. However, other related buildings like langar khana and rooms for yatris have not survived the changing times. I visited this gurdwara on the 25th of January, 2022.

Darbar Hall of the gurdwara Narankari. (25.01.2022.)

Another view of the Darbar Hall. (25.01.2022.)

Palki Room. Nishan Sahib is visible on the left.  (25.01.2022.)

Palki Sahib. (25.01.2022.)

A room beside Darbar Hall. (25.01.2022.)

(Above the door, the year 1976 Samvat is given i.e. 1919AD)

Entrance of the shool. (25.01.2022.)

A view from the Namak Mandi street. (25.01.2022.)

੧ ਓ

ਚਹੁਜੁਗ ਪਸਰੀ ਸਾਚੀ ਸੋਇ  ਨਮਰਤਾ ਜਨ ਪਰਗਟ ਹੋਏ

੫੦ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਭਾਈ ਬਰਿਆਮ ਸਿੰਘ ਬਰਨਾਲਾ

The first is a holy Shabd of Guru Granth Sahib. The second line reads as:

 " 50 Rs donated for service by Bhai Bariam Singh Barnala".

੧ ਓ

ਭੰਨ ਨਿਰੰਕਾਰ

੧੦੦ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਭਾਈ ਦੇਵਾ ਸਿੰਘ 

2nd Line: "Rs 100 rendered in donated by Bhai Dewa Singh"

੧੫੦ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਮਰਗੋਲ ਸੰਗਤ ਬਦਾਤੋਫਾ

(The second line roughly translated, tells about the collective donation of Rs 150)

੧ ਓ

ਨਾਮਰਤਾ ਸਤਿ ਗੁਰੂ ਹੈਕਲ ਜੁਗ ਬੋਹਿ ਥੁਹੋਇ

੫੦ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਆਤਮਾ ਸਿੰਘ ਕੋਹਮਰੀ

2nd Line: Rs 50 donated for service by Aatma Singh Kohmri. 

੧੨੫ ਪਿੰਜਰਾ ੧ ਰਹਲਾ ਸਿੰਘ : ਮੁਖਾ ਸਿੰਘ

(Two persons Rahel Singh and Mukha Singh donated Rs 125 and some kind of "cage" probably some kind of a structure is also mentioned)

੧ ਓ

ਭੰਨ ਨਿਰੰਕਾਰ

ਸ੍ਰੀ ਸਤਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਰਰਤਾ

ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਕੀ ਪਾਲਕੀ ਟਹਿਲ

------ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿਤ ਸਿੰਘ ਜੀ

(In the last line name of Baba Gurdit Singh ji is mentioned)

੫੦ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਵਸਾਖ ਸਿੰਘ ਸੋਭਾ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਕੋਹ ਮਰੀ

Rs 50 donated for service  by Waskh Singh Sobha Singh residents of Murree Hills

੫੦ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਕਲਿਆਨ ਸਿੰਘ ਆਤਮਾ ਸਿੰਘ ਮਾਈ ਮਥਰੋ

Rs 50 donated for service by Kaliaan Singh, Aatma Singh, Mai Mathro

੫੦ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਗਣੇਸ਼ ਦਾਸ ਜੈਹ ਸਿੰਘ 

50 Rs serivce rendered by Ganesh Das Jaeh Singh

੫੦ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਗੋਮਾ ਸੁਪਤਨੀ ਭਾਈ ਸੁਜਾਨ ਸਿੰਘ

50 Rs donated for service by Goma wife of Bhai Sujaan Singh

ਇਸ ਪਥਰ ਦੀ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ . ਅਤਰ ਸਿੰਘ ਨਿਰਕਾਰੀ

ਵਾਸੀ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ

This stone donated for service by Arjan Singh, Atar Singh Nirkari

residents of Rawalpindi

੨੫ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਜਵਾਲਾ ਸ--ਇ

Rs 25 donated for service by Jawala -------

੧ ਓ ਧਨ ਧਨ ਨਿਰੰਕਾਰ ਜੀ ਸਹਾਈ - ਇਸ ਚੋਕਾਠ ਦੀ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਸੁੰਦਰ ਸਿੰਘ ਠੇਕੇਦਾਰ ਕੋਠਾ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ --- ਜੀ

ਪੁਤਰ ਨਾਨੂ ਸਿੰਘ - ਵਿਸਾਖ ੧ ੧੯੬੬ --------

(Roughly Translates: The service for this door of the house of Guru Nanak sahib ji was rendered by Sunder Singh s/o Nanu Singh. Wisakh 1, 1966 Samvat. 1909 AD)

50 ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ  ------- ਸੁਪਤਨੀ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਦੈਰਾਮੀ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ

Rs 50  donated by -------- wife of Nihal Singh Daurami Rawalpindi 

50 ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਜੈਹ ਸਿੰਘ ਦੈਰਾਮਿਆ

Rs 50 donated for service by Nihal Singh Jaeh Singh Daurami

੧ ਓ ਸਤਿ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦ

ਫਰਸ਼ ਦੀ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ

੨੦ ਸੁੰਦਰ ਸਿੰਘ	20 Sundar Singh
੨੦ ਭਾਈ ਦਿਤੂ	20 Bhai Ditu
੨੦ ਥਾਨ ਸਿੰਘ	20 Thaan Singh
੨੦ ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ	20 Gulab Singh
੨੦ ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ	20 Heera Singh
੨੦ ਮੂਲਾ ਸਿੰਘ	20 Mula Singh
੨੦ ਗੋਪੀ ਚੰਦ	Gopi Chand
੨੦ ਭਗਤ ਸੰਘ	20 Bhagat Singh
੨੦ ਜੈ ਰਾਮ ਖੋਕਾ ਰਾਮ	20 Jai Ram Khoka Ram
੨- ਚੰਦਾ ਸਿੰਘ	2- Chanda Singh
੧੦ ਸੁਖਾ ਸਿੰਘ	10 Sukha Singh
੧੦ ਸੰਤ ਸਿੰਘ	10 Sant Singh
੧੦ ਪਾਲ ਸਿੰਘ	10 Pal Singh
੧੦ ਨਥਾ ਸਿੰਘ	10 Natha Singh
੧੦ ਦੁਨੀ ਚੰਦ	10 Duni Chand
੧੪ਭਾਈ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ	14 Bhai Jassa Singh
੨੦ ਮਾਈ ਚੰਨੋ	20 Mai Channo
੨੦ ਮਾਈ ਪਾਰਬਤੀ	20 Mai Parbati
੧੦ ਮਾਈ ਪਾਰਬਤੀ	10 Mai Parbati
੨੦ ਮਾਈ ਬਿਸੋ	20 Mai Biso
੨੦ ਮਾਈ ਗੰਗਾ----	20 Mai Ganga ----
੧੦ ਮਾਈ ਜਵਾਲੀ	10 Mai Jawali
੧੦ ਮਾਈ ਰਾਜ ----	10 Mai Raj ----
੧੦ ਮਾਈ ਰਜੀ	10 Mai Raji
੧੦ ਮਾਈ ਨਾਨਕੀ	10 Mai Nanaki
੨੫ ਪਰਚੂਨ	25 Retailer
੧੫ ਭਾਗ ਸੁਲਖਨੀ	15 Bhag Sulkhani

At two places, the years are given as 1966 and 1976 Sambat, i.e. 1909 and 1919 AD. That gives us the time during which different parts of the gurdwara were constructed. This gurdwara, being the birthplace of Nirankari sect, carries great importance in the history of the Sikh religion. Unfortunately, it has not got the attention it deserves. But unlike some other places, it is not still too late. Concerned authorities should take steps to preserve this important piece of history. 

Tariq Amir

February 13, 2022.

Islamabad