Sargodha is a big and important city in north-central Punjab. It is a new city, its foundations were laid down in 1903 during the British Raj. According to a booklet "The Sargodha Perspective", published by the Commissioner of Sargodha Division in 1975, this is how it got its name:
The district of Sargodha derives its name from the headquarters town of Sargodha which is a combination of "SAR" is a Hindu word denoting a water pond while "Godha" was the name of a Hindu faqir who lived near that pond. With the introduction of canal system, the whole settlement grew around the pond and came to be called as Sargodha. The pond was later one filled up where now stands the District Headquarters Hospital, Sargodha.Like Faisalabad, it was established in connection with the development of Canal Colonies, in the result of vast irrigation projects initiated by the British in Punjab in the 1860s and later on. The British developed it as an administrative and commercial centre. Due to its strategic location, they also built an airport here. Which later on, developed into the most important base of PAF. Even, till after the creation of Pakistan, the district in which Sargodha city is located was known as Shahpur. Named after a town 30 kilometers northwest to Sargodha. Despite being a new city the origins of its name are not clear.
It is natural that historic buildings or monuments are not expected to be found in a newly built city. However, many old houses and at least one temple and a gurdwara can be seen, which give us a glimpse of a time, that has long passed away. This same gurdwara is the topic of my present post.
It is located in the main bazaar of Sargodha. I saw it dozens of time from outside since my childhood. Despite a very busy and chaotic surroundings its beautiful facade and two minarets always attracted my attention. Only much later I realized that it was a gurdwara, which has been housing Muslim High School, Ambala, since 1947.
I first entered in this gurdwara, now a government school, about three years ago on 29 March 2014. My next visit was on 21 December 2016, the result of which I am sharing with you. It is situated on a very busy and overcrowded street. But as soon as you enter the vast building through its big gate, you find a vast courtyard and a double storey building with many rooms and a big hall. A little I could find about the history of the gurdwara. Though there was a treasure trove of information all around us in the shape of dozens of plaques in the building. But there was a problem. All of them were written in Gurmukhi, a script used by Sikhs to write Punjabi. So for almost 70 decades there they were, unread. But fortunately during such a long time apparently nobody attempted to remove them, but most probably consciously saved them from damage during the repairs of the building. That's why most of them are quite illegible even after such a long time. I took pictures of all the plaques to read them later on. The gurdwara is located at 32° 5'13.78"N, 72°39'53.40"E.
These plaques, written in Gurmukhi, gave impetus to my old intentions to learn Gurmukhi. Which I finally did in February and March his year. Now just by reading these plaques, we can find a lot not only about the history of this gurdwara but also the society of pre-partition era, especially the Sikhs. Here, I have given the demographics figures of Sargodha, according to the census of 1941, to give an idea of the composition of a multi-religious society of Sargodha, before the partition.
Unit
|
Population
|
Muslims
|
%
|
Hindus
|
%
|
Sikhs
|
%
|
Christians
|
%
|
Shahpur Dist.
|
998,921
|
835,918
|
83.68
|
102,233
|
10.23
|
48,045
|
4.81
|
12,690
|
1.27
|
Sargodha Tehsil
|
278,188
|
199,325
|
71.65
|
37,047
|
13.32
|
29,716
|
10.68
|
13,021
|
4.68
|
Sargodha City
|
36,420
|
12,020
|
33.11
|
17,405
|
47.79
|
5,920
|
16.25
|
998
|
2.78
|
View From the main street. (21.12.2016.)
View From the main street. (21.12.2016.)
Inner View. (21.12.2016.)
Courtyard of the Gurdwara / School. (21.12.2016.)
Office of the Headmaster. (21.12.2016.)
Newly constructed rooms on the right side. (21.12.2016.)
Rooms on the upper floor. (21.12.2016.)
Nishan Sahib on the bottom left. (21.12.2016.)
Outside view of the gurdwara. (29.03.2014.)
Outside view of the gurdwara. (29.03.2014.)
Inner view. (29.03.2014.)
View of the beautiful ceiling and gallery in the main hall. (29.03.2014.)
The main hall of the gurdwara. Now used as an examination hall. (29.03.2014.)
Inside view. (29.03.2014.)
View from the upper floor. (29.03.2014.)
Western minaret of the gurdwara. (29.03.2014.)
Inner view. All the plaques are fixed in the veranda of the gurdwara. Which is visible here on the right side. (29.03.2014.)
However, with the help of dozens of plaques fixed in a veranda and on its pillars a fair assessment can be made about its history and development.
Plaque 01
W. M Hailey ESOH
1-9-1904
This plaque at the main entrance shows that the foundation of this Gurdwara was laid in 1904. That means that it must have been one of the first important buildings in Sargodha. ESOH (not certain about the details) must have been the designation of Mr Hailey. I think that under the master plan of the city, this place was reserved for a gurdwara and an adjoining piece of land was reserved for a temple. At a short distance, a more prominent place in a big roundabout was allotted for a mosque. I can imagine a scene of perfect religious harmony.
In the courtyard, a beautiful marble structure exists. Which used to hold a flagpole. Now the flag of Sikh faith, called Nishan Sahib, is no longer hoisted, but the large flagpole still exists. On this beautiful structure, big plaques are fixed, which inform the names of the people who made donations for the construction of this gurdwara. Sikh Holy Prayers are also inscribed.
Though I have transliterated the Gurmukhi text in Urdu, including the prayers, I have not translated the prayers into English. Because it is difficult to understand them and hence greater chances of making mistakes. And I consciously decided not to venture into something that could offend religious sentiments of someone.
Plaque 02
ਮੋਹੰਤੂ ਸੁਫਲ ਰਲਿਆ ਸਣ ਪਰਵਾਰੇਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਗੁਰੂ ਪਿਯਾਰੇਬਾਬਾ ਸੋਹੇਲਾ ਸਿੰਘ ਜੀਤੇ ਬਾਬਾ ਜੋਧਾ ਸਿੰਘ ਜੀਦੇਪਰਵਾਰ ਨੇ ਇਸ ਗੁਰਦੁਅਰੇ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿਚਪੰਦ੍ਰਾ ਸੋ ੧੫੦੦ ਰੁਪੈ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾਹਥੀ ਸਰਦਾਰ ਸਜਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੁਰਗਵਾਸੀਗੁਰ ਸੇਵਾ ਫਲ ਸੁਫਲ ਫਲੰਦੇ
موہن تو سُپھل رلیا سنڑ پروارے
اک اونکار ست گرو پرساد
گرو پیارے
بابا سوہیلا سنگھ جی تے بابا جودھا سنگھ جی دے
پروار نے اس گردوآرے دے ارنبھ وچ
پندرہ سو 1500 روپے دی سیوا کرائی
ہتھی سردار سجن سنگھ جی سُرگواسی
گُر سیوا پھل سُپھل پھلندے
Prayers:
Beloved of Guru, Baba Soheila Singh Ji and Baba Jodha Singh Ji’s family rendered service of Rs 1,500, through Sardar Sajan Singh Ji, in heavenly abode.
This above-mentioned donation is the single largest amount, donated to the gurdwara. As per the record visible on the plaques.
Plaque 03
ਫੋਨ ਧਰਮ _______ ਫਹਿਰੰਤ __ ਸਦਾਆਘਪੋੰਜ ਤਰੰਗ ਨਿਵਾਰਨ ਕਉ01. ੫੧ ਭਃ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘਜੀ _______ ਸੇਵਾਕਰਾਈ02. ੫੧ ਭ ਉਤਮ ਸਿੰਘ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਚ: ਨ: ੨੩ ਜਨੂਬੀ " "03. ੫੧ ਭ: ਬੇਲੀ ਰਾਮ ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ ਚਕ ਨ: ੧੧੫ ਜਨੂਬੀ " "04. ੫੧ ਭ: ਭਗਵਾਨ ਸਿੰਘ ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚਕ ਨੋ. ੫੮ ਸ਼ਾਮਲੀ " "05. ੫੧ ਸ੍ਰ: ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਐਸ ਡੀ ਓ " "06. ੫੧ ਸ੍ਰ: ਵਧਾਵਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾਰੋਗ਼ ਜੇਹਲ ਨੇ " "07. ੫੧ ਭ: ਬੋਧ ਰਾਜ ਜੀ ਕਪੂਰ ਠੇਕੇਦਾਰ ਨੇ " "08. ੫੧ ਭ: ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਗੁਰ ਬਖਸ਼ ਬ: ੧੮ ਵਾਲੇ " "09. ੫੧ ਇਕ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਿੰਘ ਜੀਨੇ ਗੁਪਤ " "10. ੫੧ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਭਾਗੋਵਾਲੀ ਵਲੋਂ " "11. ਮਾ/: ਭਾ: ਤਾਰਾ ਚੰਦ ਅਤਰ ਸਿੰਘ " "
پھول دھرم __________ پھاہرنت _____ سدا
آگھ پونج ترنگ نِوارن کو
01 ۔ 51 بھ: نرینڑ سنگھ ست نام سنگھ جی _________ سیواکرائی
02 ۔ 51 بھ: اُتم سنگھ ایشر سنگھ چک نمبر 23 جنوبی " "
03 ۔ 51 بھ: بیلی رام گلاب سنگھ چک نمبر 115 جنوبی " "
04 ۔ 51 بھ: بھگوان سنگھ جیت سنگھ چک نمبر 58 شمالی " "
05 ۔ 51 سر: ہیرا سنگھ جی ایس ڈی او " "
06 ۔ 51 سر: ودھاوا سنگھ جی داروغہ جیہل نے " "
07 ۔ 51 سر: بودھ راج جی کپور ٹھیکیدار نے " "
08 ۔ 51 بھ: رام سنگھ گوربخش سنگھ بلاک: 18 والے " "
09 ۔ 51 اک پریمی سنگھ جی نے گپت " "
10 ۔ 51 گوردوارہ بھاگووالی ولوں " "
11 ۔ ما: بھ: تارا چند اتر سنگھ
بھ: بھائی سر: سردار ما: ماسٹر
Prayers:
01. 51 Bro: Narayan Singh Satnam Singh Ji ________ Rendered Services
02. 51 Bro: Utam Singh Eshar Singh Chak No. 23 Janubi " "
03. 51 Bro: Beli Ram Gulab Singh Chak 115 Janubi " "
04. 51 Bro: Bhagwan Singh Jeet Singh Chak 58 Shumali " "
05. 51 Sar: Heera Singh Ji SDO " "
06. 51 Sar: Wadhawa Singh Ji Jail Superintendent Jail " "
07. 51 Sar: Bodh Raj Ji the Contractor " "
08. 51 Bro: Ram Singh Gurbakhsh SIngh of B: 18 " "
09. 51 One devotee secretly " "
10. 51 By the Gurdwara Bhagowali " "
11. M: Bro: Tara Chand Atar Singh
Bro: Brother Sar: Sardar M: Master
Plaque 04
੧ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਅਸ਼ ਕਿਰਪਾਨ ਖੰਡੇ ਖੜਗ ਤੁਪਕ ਤਂਬਰ ਅਰ ਤੀਰਸੈਫ ਸਰੋਹੀ ਸੈਹਥੀ ਯਹੀ ਹਮਾਰੇ ਪੀਰ01. ੫੧ ਭਾ: ਸਾ: ਭਾ: ਸੁਧ ਸਿੰਘ ਭਾ: ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸੇਵਾਕਰਾਈ
02. ੫੧ ਸ੍ਰ: ਬ: ਡਾ: ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਸ੍ਰ: ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ " "
03. ੧੨੫ ਭ: ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਸੁੰਦਰ ਸਿੰਘ " "
04. ੫੧ ਭ: ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਹਰਮੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲੋਹੇ ਵਾਲੇ
(੧ਪਥਰ ਆਪਣੇਂ ਖਰਚ ਉਪਰ ਲਗਯਾ)
05. ੫੧ ਭ: ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਭ: ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਗੁਰੂ ਬਜਾਰ ਸਿੰਘ " "
06. ੫੧ ਭ: ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਭ: ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਭ: ਕੇਸਰ ਸਿੰਘ " "
07. ੫੧ ਸ੍ਰ: ਬੂੜ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮੈਨੇਜਰ ਡੇਰੀਫਾਰਮ ਵਾਲੇ " "
08. ੫੧ ਸ੍ਰ: ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਭ: ਸ੍ਰ: ਬਚਿੰਤ ਸਿੰਘ " "
09. ੫੧ ਭ: ਉਤਮ ਸਿੰਘ ਮੈਹਤਾਬ ਸਿੰਘ ਲੋਹੇ ਵਾਲੇ " "
10. ੫੧ ਭ: ਜਿਵੰਦ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਿੰਘ ਭ: ਚੰਚਲ ਸਿੰਘ " "
11. ਮੰਨਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ
اک اونکار جیت گرو پرساداش کرپان کھنڈے کھڑگ تُپک تنبر ار تیراسَیف سروہی سہتھی یہی ہمارا پیر01 ۔ 51 بھ: سا: بھ: سُدھ سنگھ بھ: سَتِنام سنگھ جی نے سیوا کرائی02 ۔ 51 سر: ب: ڈ: ہربنس سنگھ سر: گوربخش سنگھ " "03 – 125 بھ: سنت سنگھ ایشر سنگھ سُندر سنگھ " "04 ۔ 51 بھ: ارجَن سنگھ ہرمندر سنگھ لوہے والے " "[1 پتھر آپڑیں خرچ اوپر لگوایا]05 ۔ 51 بھ: سنت سنگھ بھ: کرم سنگھ گرو بجار سنگھ " "06 ۔ 51 بھ: سنت سنگھ بھ: رام سنگھ بھ: کوسر سنگھ " "07 ۔ 51 سر: بوڑ سنگھ جی مینیجر ڈیری فارم والے " "08 ۔ 51 سر: چرن سنگھ رام سنگھ بھ: سر: بچِنت سنگھ " "09 ۔ 51 بھ: اُتم سنگھ مہتاب سنگھ لوہے والے " "10 ۔ 51 بھ: جِوَند سنگھ پردھان سنگھ بھ: چنچل سنگھ " "11 ۔ مَنّا سنگھ جی نے سیوا کرائی
Prayers:01. 51 Bro: Sant Bro: Sudh Singh Bro: Satnam Singj JI Rendered Services02. 51 Sar: B: D: Harbans Singh Sar: Gurbukhsh Singh "03. 125 Bro: Sant Singh Eshar Singh Sunder Singh "04. 51 Bro: Arjan Singh Hamandar Singh Ironsmith "[Got this stone fixed on his own expenses]05. 51 Bro: Sant Singh Bro: Karam Singh of Guru Bajar "06. 51 Bro: Bro: Sant Singh Bro: Ram Singh Bro: Kosar Singh "07. 51 Sar: Bor Singh JI Manager of Dairy Farm "08. 51 Sar: Chran Singh Ram Singh Bro: Sar: Bachint Singh "09. 51 Bro: Utam Singh Mahtab Singh the Iron Smith (or dealer)"10. 51 Bro: Jiwand Singh Pardhan Singh Bro: Chanchal Singh "11. Manna Singh Ji Rendered His Services
Plaque 05
ਸਤਗੁਰੁਪ੍ਰਸੰਦਨੇਜਾ ਨਾਸ ਨਿਸਾਣਸਤਗੁਰ ਸਬੀੰਦ ਸਵਾਰਿਅਓ01. ੫੧ ਬੇਬੇ ਸੰਤ ਕੌਰ ਸ: ਹਜੂਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪਿਤਾ ਸ: ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘਮਾਤਾ ਨਿਹਾਲ ਬਾਈ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ02. ੫੧ ਸ: ਹਿਮਤ ਸਿੰਘ ਸ: ਅਮੋਲਕ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ: ਅਜੀਤ ਸਿੰਘਭੇ: ਸ: ਟੀ: ਨੇ ਬਾਬਾ ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ03. ੫੧ ਸ: ਹਰਬੋਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇਂ ਪਿਤਾ ਸ: ਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ04. ੫੧ ਚੇ: ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਸ: ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ੍ਰ: ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ05. ੬੧ ਬਾਬਾ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਭ: ਬੋਧ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ " "06. ੫੧ ਭ: ਜੈ ਸਿੰਘ ਭਾ: ਧਾਨ ਸਿੰਘ " "07. ੫੧ ਸ੍ਰ: ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਾਰਖਾਨੇ ਵਾਲੇ " "08. ੫੧ ਸ੍ਰ: ਜਿਵੰਦ ਸਿੰਘ ਅਤਰ ਸਿੰਘ " "09. ੫੧ ___ ਰਾਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੰਦ _______10. ੫੧ ਸ੍ਰ: ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਅਜੀਬ ਸਿੰਘ ਜੀਰੋਡੇ ਵਾਲੀਆਂ ਨੇ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ
ست گرو پرساد
نیجا ناس نسانڑ
ستےگور سبیند سواریا او
01 ۔ 51 بےبے سنت کور س: ہجور سنگھ نے پِتا س: شیر سنگھ
ماتا نِہال بائی دی یاد وچ سیوا کرائی
02 ۔ 51 س: ہمت سنگھ س: امولک سنگھ جی س: اجیت سنگھ
کے: ایس: ٹی: نے بابا دیوان سنگھ دی یاد وچ سیوا کرائی
03 ۔ 51 س: ہربول سنگھ نے آپڑیں پِتا س: شر سنگھ دی یاد وِچ سیوا کرائی
04 ۔ 51 چو: جے مل سنگھ س: گوربچن سنگھ نے سر: ہربنس سنگھ دی یاد وچ سیوا کرائی
05 ۔ 31 بابا رتن سنگھ بھ: بودھ سنگھ جی نے " "
06 ۔ 51 بھ: جے سنگھ بھا: بھان سنگھ جی نے " "
07 ۔ 51 سر: گوپال سنگھ جی مہندر سنگھ کارخانے والے " "
08 ۔ 51 سر: جیوند سنگھ اتر سنگھ " "
09 ۔ 51 ______ رام پردھان چند ______ " "
10 ۔ سر: ہر بنس سنگھ اجَیب سنگھ جی
روڈے والیاں نے سیوا کرائی
Prayers:
01. 51 Bebe Sant Kaur S: Hajoor Singh for father S: Sher Singh and mother Nihal Bai’s memory Rendered this service
02. 51 S: Himmat Singh S: Amolak Singh Ji S: Ajit SinghK:S:T: in memory of Baba Diwan Singh rendered service03. 51 S: Harbobol Singh in his father S: Sher Singh’s memory rendered service04. 51 Cho: Jai Mal Singh S: Gurbachan Singh in S: Harbans Singh’s memory rendered service05. 31 Baba Rattan Singh Bro: Bodh Singh rendered service06. 51 Bro: Jai Singh Bro: Bhan Singh Ji "07. 51 Sar: Gopal Singh Ji Mahinder Singh the factory owner "08. 51 Sar: Jiwand Singh Aatar Singh "09. 51 ______ Ram Pardhan Chand _________ "10. Sar: Harbans Singh Ajaib Singh of Rode Village
Plaque 06
੧ ਓੰਕਾਰ ਸਤਿ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਮੇਰਾ ਮੁਝ ਸੇੰ ਕੁਛ ਨਹੀ ਜੇਕੁਛ ਹੈਸੋ ਤੇਰਾਤੇਰਾ ਤੁਝ ਕੋ ਸੋਂਪਤੇ ਕਿਆ ਤੋੁਾ ਲਾਗੇ ਮੇਰਾ01. ੧੦੧ ਭਾ: ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਭਾ: ਮੋਹਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਭਾ: ਮੋਹਰਸਿੰਘ ਅਜੈਬ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਾਤਾਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ02. ੧੨੫ ਭਾ: ਜੇਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੋਟਚੋਗਤਾ ਵਾਲੇ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰਵਿਚ ਓਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਰ ਵਲੋਂ ਮਾ: ਭਾ: ਸੇਵਾਰਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ03. ੧੦੦ ਬੇਬੇ ਬਸੰਤ ਕੌਰ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇਂ ਪਿਯਾਰੇ ਪਤੀ ਭਾ: ਨਥਾਸਿੰਘ ਜੀ ਸੋਡਾ ਫ਼ੈਕਟਰੀ ਵਾਲੇ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ04. ੫੧ ਭਾ: ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀਂਮਾਤਾ ਸਤਭਿਰਾਈ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ ੮ਪੋਹ05. ੬੨ ਸ: ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੁੰਦ੍ ਸਿੰਘ ਦਿਲੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਕਾਕਾਹਰਬੀਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ06. ੫੧ ਸ: ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸ੍ਰ: ਕੇਸਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਰਾਈਸਨੇ ਸ੍ਰ: ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ
اک اونکار ست گرو پرساد
میرا مجھ میں کچھ نہیں جو کچھ ہے تیرا
تیرا تجھ کو سونپ دے کیا لاگے میرا
01 ۔ 101 بھا: لال سنگھ بھا: مہر سنگھ جی نے بھ: مہر
سنگھ اجَیب سنگھ دی ماتا دی یادگار وچ سیوا کرائی
02 ۔ 125 بھ: جَیت سنگھ جی کوٹ چوگتا والے دی یادگار
وچ اوناں دے پروارولوں ما: بھا: سیوارام سنگھ جی سیوا کرائی
03 ۔ 100 بے بے بسنت کور جی نے آپڑیں پیارے پتی بھا: نتھا
سنگھ جی سوڈا فیکٹری والے دی یادگار وچ سیوا کرائی
04۔ 51 بھا: ہرنام سنگھ سنتوکھ سنگھ پردھان سنگھ نے آپڑِیں
ماتا ست بھرائی دی یادگار وچ سیوا کرائی 8 پوہ
05 ۔ 62 س: کرم سنگھ سُندر سنگھ دلیپ سنگھ جی نے کاکا
ہربیر سنگھ دی یادگار وچ سیوا کرائی
06 ۔ 51 س: رام سنگھ سر: کیسر سنگھ جی رئیس
نے سر: اَرجن سنگھ جی دی یادگار وچ سیوا کرائیPrayers:
01. 101 Bro: Lal Singh Bro: Mohr Singh in Bro: MohrSingh Ajaib Singh’s Mother’s memory rendered this service02. 125 Bro: Jait Singh Ji of Kot Chugata’s memoryhis family Ma: Bro: Sewa Ram Singh rendered this service03. 100 Bebe Basant Kaur Ji in her dear husband Bro: NathaSingh Ji’s of Soda Factory, memory rendered this service04. 51 Bro: Harnam Singh Santokh Singh Pardhan Singh in theirMother Sat Bhrai’s memory rendered service; 8 Poh05. 62 S: Karam Singh Sundar Singh Dilip Singh Ji in KakaHarbir Singh’s memory rendered this service06. 51 S: Ram Singh Sar: Kaisar Singh Ji RaeesIn Sar: Arjan Singh Ji’s memory rendered this service
Plaque 07
੧੦੧੧ ਓਂਕਾਰ ਟਹਿਲ ਕਰਾਈ ਤਨਸੁਖ ਪੁਤ੍ਰਹਰਦਿਆਲ ਇਛਪੁਨਿਆਨੀਨੂਰਪੁਰ ਵਾਲੇ ਦੇ ਨੇ ਤੇ ਸੰਤਸਿੰਘਰਾਮਧੰਦ ਮਿਲਾਪਰਮ: ਫ਼ਤੇਚੰਦਹੰਦੀ ਉਪਕਾਰ ਤਖਤ ਸਿੰਘ ਦੇਫਗਣ ੧੧ ਸੰ ੧੯੬੯
101 روپے
اک اونکار ٹہل کرائی تن ُسکھ پُترہردیال اچھپونیانینورپور والے دے بے تے سنت سنگھرام چند ملاپ رام فتح چند
ہندی اوپکار تکھت سنگھ دے
پھاگنڑ 11 سن 1969 (22.02.1913)
Prayers:Rs 101, Served by comfort of life son Hardial Achhponiani, of Nurpur, and Sant Singh, Ramchand Milap Ram: Fateh Chand ___________Samvat Phagan 11, 1969. (February 22, 1913)
Plaque 08
___________ਸ: ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ________ਭਾ: ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ੧੨੫ ___ਦਰਵਾਜੇ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਈ੧੯੧੫
_____ ______س: کِشن سنگھ _______
بھا: ہربنس سنگھ جی نے 125 ______درواجے لئی ارداس کرائی1915
Prayers:
Sardar Kishan Singh Ji __________ Brother Harbans Singh Ji Rs 125 , rendered service for the gate. 1915
Plaque 09
ਇਕ ਓਂਕਾਰਤੁਮ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਹਸ ਬਾਰਿਕ ਤੇਭਾ: ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਲੀ ਵਾਲੇਅਪਣੇ ਪਿਯਾਰੇ ਪਿਤਾ ਬੈਕੁੰਠਵਾਸੀ ਬਾਬਾ ਜੋਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰਵਿਚ ੧੨੫ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਈ ਸੰ: ੪੪੬ ਨ:
اک اونکارتم ماتا پتا ہس بارِک تےبھائی جیت سنگھ جی نلی والےآپڑیں پیارے پِتا بے کُنٹھواسی بابا جوت سنگھ جی دی یادگاروچ 125 ارداس کرائی سن: 446 ن – (1915)
Prayers:
Brother Jeet Singh Ji of Nali, in memory of his dear father in heavenly abode Baba Jot Singh Ji rendered service worth Rs 125. Samvat Nanak 446 (1915 CE)
Plaque 10
ਇਕ ਓਂਕਾਰਜੋ ਤੁਧ ਭਾਵੇ ਸਾਈ ਭਲੀ ਕਰੇਯਾਦਗਾਰ ਗੁਰ ਪੁਰਨਿਕਾਕੇ ਬਾਹਾਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਦਵਿਚ ਭਾ: ਹਜੂਰ ਸਿੰਘ ਜੀਬੇਬੇ ਸੰਤ ਕੌਰ ਜੀ ਨੇ ੧੨੫ਭੇਟਾ ਕੀਤੇ ਸੰ: ੪੪੬ ਨ:
اک اونکار
جو تُدھ بھاوے سائی بھلی کرے
یادگار گُر پُرن ___
کاکے بہادر سنگھ دی یاد
وچ بھا: ہجور سنگھ جی
بےبے سنت کور جی نے 125
بھیٹا کیتے سن: 446 ن - (1915)
Prayers:
In memory of Kaka Bahadur Singh, Brother Hajoor Singh, Bebe Sant Kaur Ji offered Rs 125. Samvat Nanak: 446 (1915 CE)
Plaque 11
ਇਕ ਓਂਕਾਰਸਭੁ ਕਿਛੁ ਤੇਰਾ ਤੂ ਅੰਤਰ ਜਾਮੀਤੂ ਸਭਨਾ ਕਾਪ੍ਰਭ ਸੋਈਸ੍ਰ: ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ, ਭਾਈਗੋਪਾਲ ਦਾਸਭਾਈ ਰਾਮ ਧੰਨ ਜੀਨੇ ੧੨੫ ਰੁਪੈਗੁਰੂ ਦੁਆਰੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਾਸਤੇ ਭੇਟਾ ਕੀਤੇਸੰ: ੪੪੬ ਨ:
اک اونکار
سبھ کِچھ تیرا توانتر جامی
تو سبھنا کاپربھ سوئی
سر: ہربنس سنگھ، بھائی گوپال داس
بھائی رام دھنن جی نے 125 روپے
گرودُآرے دی سیوا واسطے بھیٹا کیتے
سن: 446 ن نانک شاہی – (1915 CE)
Prayers:
Sardar Hqarbans Singh, Brother Gopal Das, Brother Ram Dhanan Ji, Rs 125 offered for the service of gurdwara. Samvat Nanak Shahi 446 (1915 CE)
Plaque 12
____________________________________ਸੰ: ੪੪੬ ਨਾ:
سن: 446 نا:
Samvat Nanak: 446 (1915 CE)
Plaque 13
_____________________________________੨੫ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦੀ ਸੇਵਾਲਈ ਭੇਟਾ ਕੀਤੇਸੰ: ੪੪੬ ਨਾ:
__________ _______
25 گوردوارے دی سیوا
لئی بھیٹا کیتے
سن: 446 نا:
Prayers:
Rs 25 offered to gurdwara for service. Samvat Nanak 446 (1915)
Plaque 14
੧ ਓੰਕਾਰ ਸਤਿ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਤੇਰਾ ਭਾਣਾ ਮੀਠਾ ਲਾਗੇਨਾਮਪਦਾਰਥ ਨਾਨਕ ਸਗੈਗੁਰੂ ਪਿਯਾਰੇ ਸ੍ਰਦਾਰ ਜੋਧ ਸਿੰਘ ਦਫ਼ੇਦਾਰ ਚਕਨ: ੩੦ ਜਨੂਬੀ ਨੇ ਅਪਣੇ ਪਿਯਾਰੇ ਬਚੇ ਕਰਤਾਰਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਇਹ ਪਥਰ ਲਾਵਾਇਅ ਤੇ੧੨੫ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਸੰ: ਨ: ੪੪੯
اک اونکار ستیہ گرو پرساد
تیرا بھانڑا میٹھا لاگے
گرو پیارے سردار جودھ سنگھ دفعدار چک
ن: 30 جنوبی نے آپڑیں پیارے بچے کرتار
سنگھ دی یاد وچ ایہ پتھر لوایا تے125
روپے دی سیوا کیتی سن ن: 449 – (1918)
Prayers:
Beloved of Guru Sardar Jodh Singh Dafadar Chak No. 30 Janubi, in memory of his dear child Kartar Singh, put this plaque and rendered service worth Rs 125.
Samvat Nanak: 449 (1918 CE)
Plaque 15
Samvat Nanak 450 - (1919)
Plaque 16
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਤੇਰੀਸੇਵਾ ਤੁਝ ਤੇ ਹੋਵੈ ਅਵਰਨ ਕੋਈ ਕਰਤਾਭਗਤ ਤੇਰਾ ਸੋਈਤੁਧ ਭਾਵੇ ਜਿਸ ਨੂ ਰੰਗ ਧਰਤਾ੫੦੦ ਗੁਰੂ ਪਿਆਰੇਭਾਈ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਪੁਤ ਭਾਈਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹਸੋਕੀਆਂ ਵਾਲੇਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਭਰਾਤਾ ਭਾ: ਮਤਾਬ ਸਿੰਘਜੀ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦੀਭੇਟਾ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਏਹ ਪਥਰ ਲਵਾਇਆਸੰ: ਨਾ: ੪੫੬
اک اونکار ست گرو پرساد
تیری سیوا تجھ تے ہووے آورن کوئی کرتا
بھگت تیرا سوئی
تُدھ بھاوے جس نو رنگ دھرتا
500 گرو پیارے
بھائی گوربچن سنگھ جی سپُت بھائی
اِندر سنگھ جی ہموکیاں والے
آپڑیں پیارے بھراتا بھا: متاب سنگھ
جی دی یادگار وچ گوردوارے دی
بھیٹا کیتے آتے ایہ پتھر لوائیا
سن: نا: 456
Prayers:
Rs 500 were offered by beloved of Guru Brother Gurbachan Singh JI son of Brother Inder Singh of Hamokian, in memory of his dear brother Brother Matab Singh Ji. Samvat Nanak 456 (1925 CE)
Plaque 17
੧ ਓੰਕਾਰ ਸਤਿ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਿਤੇਰਾ ਭਾਣਾ ਤੂਂਹੈਂ ਮਨਹਿ ਜਿਸਨੂ ਹੋਹਿ ਦਿਅਲਾਗੁਰੂ ਪਿਯਾਰੇ ਭਾਈ ਹਜੂਰ ਸਿੰਘ ਬੇਬੇ ਸੰਤ ਕੌਰ ਜੀ ਨੇਪਿਆਰੇ ਬਚੇ ਭਾਈ ਬਰਾਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਗੁਰ ਪੁਰ ਵਾਸੀਦੀ ਪਵਿਤ੍ਰ ਯਾਦਗਾਰ ਵਾਸਤੇ ੨੫੦ ਅਢਾਈ ਸੋ ਰੁਪੈਅਪਕੀ ਗੋਲਕ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਵਿਚਮਕਰਾਇਅ ਜਿਸ ਦੇ ਸੂਦ ਤੇ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਸਵਾ ਰਪੈ ੧ ਦਾਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸਾਦ ਤੇ ਅਰਦਾਸਾ ਹੋਇ ਆਕਰੋਗਾਸੰ: ੪੫੭ ਨਾ:
اک اونکار ست گرو پرساد
تیرا بھائی توں ہے جس نوں ہوئی دیالا
گرو پیارے بھائی ہجور سنگھ بے بے سنت کور جی نے
پیارے بچے بھائی بہادر سنگھ جی گورپور واسی
دی پَوِتْر یادگار واسطے 250 اڈھائی سو روپیہ
پکی گولک گوردوارے وچ
جمع کرائیا جس دے سود تے ہر مہینے سوا روپے 1 دا
کڑاہ پرساد تے ارداس ہویا کرے گا۔
سن: 457 نا: (1927 ع)
Prayers:
Guru’s beloved Brother Hajoor Singh (&) Bebe Sant Kaur Ji in the sacred memory of their dear child Brother Bahadur Singh in heavenly abode; deposited Rs 250 in the treasure chest. Monthly interest of Rs 1.25, of this amount will be used to serve Karah Parsad.
Samvat 457 Nanak (1927 CE)
Plaque 18
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਵਾਹਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤੇਹਕਿਰਤ ਵਿਰਤ ਕਰ ਧਰਮ ਦੀ ਖਟ ਖਵਾਲਣ ਕਾਰ ਕਰੇਈਗੁਰਮੁਖ ਜਨਮਸਕਾਰਥਾ ਗੁਰ ਬਾਣੀ ਪੜ ਸਮਝ ਸਣੇਹੀ੫੧ਨਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀਦੀ ਭੇਟਾ ਕੀਤੇ ਗੁਰੂ ਪਿਯਾਰੇ ਭਾ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘਜੀ ਲੋਹੇ ਵਾਲੇ ਨਿਵਾਸੀ ਕੋਟ ਭਾਈਖਾਨ ਨੇਆਪਨੇ ਪਿਯਾਰੇ ਪਿਤਾ ਭਾ: ਸਾਹਿਬ ਭਾ:ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸਚ ਖੰਡ ਵਾਸੀ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰਵਿਚ - ਸੰ: ਨਾ: ੪੫੮
اک اونکار واہے گرو جی کی فتح
کِرت وِرت کر دھرم دی کھٹ کھوالڑ کار کریئی
گورمکھ جنم
سکارتھا گر بانڑیں پڑھ سمجھ سنڑیہی
51 نشان صاحب جی
دی بھیٹا کیتے گرو پیارے بھا اَرجن سنگھ
جی لوہے والے نِواسی کوٹ بھائی خان نے
آپنے پیارے پِتا بھا: صاحب بھا:
گوپال سنگھ سچ کھنڈ واسی دی یادگار
وچ – سن: نا: 458 (1927)
Prayers:
Rs 51 Offered to Nishan Sahib Ji, by beloved of Guru brother Arjan Singh Ji, the iron dealer, resident of Kot Bhai Khan, in memory of his dear father Brother Gopal Singh the deceased.
Samvat Nanak: 458 (1927 CE)
Plaque 19
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਮਨੁ ਬੇਚ ਸਤਿਗੁਰ ਕੇ ਪਾਸਿਤਿਸੁ ਸੇਵਕ ਕੇ ਕਾਰਜ ਰਾਸਿ੫੧ ਗੁਰੂ ਪਿਯਾਰੇ ਭੁਈਭਗਵਾਨ ਦਾਸ ਕਾਕਾ ਰਤਨ ਸਿੰਘਭਾਟੀਏ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ੀਹੋਈ ਦਾਤ ਵਿਚੋੰ ਇਸ ਗੁਰਦੁਵਾਰੇਵਿਚ ਪਥਰ ਲਵਾਇਅ ਸੰ: ਨ: ੪੫੮
اک اونکار ست گرو پرساد
من بیچ ست گُر کے پاس
تِسو سیوک کے کارج راس
51 گرو پیارے بھائی
بھگوان داس کاکا رتن سنگھ
بھاٹیئے ستےگُر دی بخشی
ہوئی دات وچوں اس گرودوارے
وچ پتھر لوائیا سن: ن: 458 (1927)
Prayers:
Rs 51 beloved of Guru Brother Bhagwan Das Kaka Ratan Singh Bhateay, from the bounty bestowed by God this stones fixed in the gurdwara. (Probably referring to the plaque)
Samvat Nanak 458 (1927 CE)
Plaque 20
ਸੇਵਕ ਕੋ ਸੇਵਾ ਬਨਅਈ੫੧ ਭਾ: ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਚ: ਨ: ੧੦੯ ਵਾਲੇ
ਆਪਨੇ ਪਿਆਰੇ ਪਿਤਾ ਭ: ਲਾਲ ਸਿੰਘ
ਜੀ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਇਸ
ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦੀ ਭੇਟਾ
ਸੰ: ਨ: ੪੫੯
سیوک کو سیوا بنائی
51 بھا: تارا سنگھ چ: ن: 109 والے
آپنے پیارے پِتا بھ: لال سنگھ
جی دی یادگار وچ اس
گوردوارے دی بھیٹا
سن: ن: 459 [1928]
Prayers:
Rs 51 Brother Tara Singh of Chak No. 109, in his dear father Brother Lal Singh’s memory, donated to this gurdwara.
Samvat Nanakshahi 459 (1928 CE)
Plaque 21
੧ ਓੰਕਾਰ ਸਤਿ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਪਭ ਕੀ ਦਰਗਾਹ ਸੋਭਾ ਵੰਡੇਸੇਵਕ ਸੇਵ ਸਦਾ ਸੁਹਾਂਡੇਖਾਵਹੁ ਖਰਦੋ ਤੋਟ ਨ ਆਵੇ ਹਲਤ ਪਲਤ ਕੈ ਸੰਗੈਖਾਟ ਖਜਲਾ ਰਾਹ ਨਾਨਕ ਕਉ ਦੀਆ ਇਹੁ ਮਨ ਹਰਿ ਰੰਗ ਰੰਗੇਗੁਰੂ ਨਿਵਾਜੇ ਸ: ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਬਤਰੇ ਬਲਾਕ ਨੰ: ੧੧ਵਾਲੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਪਿਤਾ ਸ: ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ੫੦੦ ਪੰਜ ਸੋ ਰੁਪੈਏਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਭੇਂਟ ਕੀਤੇਇਹ ਪਥਰ ਲਗਵਾਇਆਸਰਗੋਧਾਮਿਤੀ ਵੈਸਾਖ ੨੧ ਸੰ: ਨ: ੪੫੮
اک اونکار ست گرو پرساد
پبھ کی درگاہ سوبھا ونڈے
سیوک سیو سدا سُہنڈے
کھاوو کھردو توٹ نہ آوے ہلت پلت کَے سنگے
کھاٹ کھجانا گُر نانک کو دیا ایہ من ہر رنگ رنگے
گرو نوازے س: گوربچن سنگھ بترے بلاک نمبر 11
والے نے آپڑیں پیارے پتا س: جیت سنگھ جی دی
یادگار وچ 500 پنج سو روپے
اس گوردُآرے دی بھیٹا کیتے
ایہ پتھر لگوا یا
سرگودھا
مِتی وِساکھ 21 سموَت نانک شاہی 458 (1928 ع)
Prayers:
Guru Blessed Sardar Gurbachan Singh Batre of Block No. 11, in memory of his dear father Sardar Jeet Singh, offered Rs500 to this Gurdwara and got this stone (plaque) fixed. Sargodha.
Date: Wisakh Samvat Nanak 458 (1927 CE)
Plaque 22
੧ ਓੰਕਾਰ ਸਤਿ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਸਭਗੁਣਤੇਰੇ ਮੈਨਾਹੀ ਕੋਇਗੁਰੂ ਪਿਯਾਰੇ ਸ: ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮੜਦਵਾਲਵਾਲੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਿਯਾਰੀ ਮਾਤਾ ਬੈਕੁੰਠ ਵਾਸੀ ਮਾਤਾ ਗੋਲਾਬ ਦੇਈ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਗਰਵਿਚ ੧੫੦ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀਸੰਮਤ ਨਾ: ੪੫੧
اک اونکار ست گرو پرساد
سب گنڑ تیرے میں ناہی کوئی
گرو پیارے س: رتن سنگھ جی مڑدوال
والے نے آپڑِیں پیاری ماتا بے کُنٹھ وا
سی ماتا گلاب دیئی جی دی یاد گار
وچ 150 دی سیوا کرائی
سمت نا: 459 (1928)
Prayers:
Beloved of Guru Sardar Ratan Singh Ji of Mardwal, in his dear mother in heavenly abode, Gulab Deyi Ji 's memory rendered service of Rs. 150.
Samvat Nanak: 459 (1928)
Plaque 23
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਤੇਰਾ ਭਾਣਾ ਮੀਠਾ ਲਾਗੇ, ਨਾਮ ਪਦਾਰਥਨਾਨਕ ਮਾੰਗੇਬੀਬੀ ਕੁਲਵੰਤ ਕੋਰ ਜੀ ਨੇ ਆਪਨੇ ਪਿਯਾਰੇਗੁਰਪੁਰ ਵਾਸੀ ਪਤੀ ਸ੍ਰ: ਹੀਰਾ ਸਿੰਘਜੀ ਹਵਾਲਦਾਰ ਦੀ ਯਾਦ ਗਰਵਿਚ ਇਸ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦੀ ਭੇਟਾ ੧੨੫ਕੀਤੇ ਸੰ: ਨਾ: ੪੫੯
اک اونکار ست گرو پرساد
تیرا بھانڑا میٹھا لاگے، نام پدارتھ
نانک مانگے
بی بی کُلونت کور جی نے آپنے پیارے
گُرپور واسی پتی سر: ہیرا سنگھ
جی حوالدار دی یاد وچ
سیوا اس گوردوارے دی بھیٹا 125
کیتے سن: نا: 459
Prayers:
Bubi Kulwant Kaur Ji, in memory of her dear husband Sardar Heera Singh Havaldar, offered Rs 125 to this gurdwara. Samvat Nanak 459 (1928)
Plaque 24
ਇਕ ਓਂਕਾਰਮੇਰਾ ਮੁਝ ਮੇਂ ਕੁਛ ਨਹੀਂਜੋ ਕਿਛ ਹੈ ਸੋ ਤੇਰਾਗੁਰੂ ਪਿਯਾਰੇ ਭਾ: ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਭਾਟੀਏਨੇ ਅਪਣੇਂ ਭਰਾਤਾ ਭਾ: ਗੰਡਾ ਸਿੰਘਜੀ ਦੀ ਦੇਹ ਅਰੋਗਤਾ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀਵਿਚ ੫੧ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦੇ ਭੇਟਾਕੀਤੇ __________ ਸੰ: ਨ: ੪੬੦
اک اونکار
میرا مجھ میں کچھ نہیں
جو کچھ ہے سو تیرا
گرو پیارے بھا: سنت سنگھ جی بھاٹیئے
نے آپڑیں بھراتا بھا: گنڈا سنگھ
جی دی دیہ آروگتا دی خوشی
وچ 51 گودوارے دے بھیٹا
کیتے ________ سن: ن: 460 (1929)
Prayers:
Beloved of Guru, Brother Sant Singh Ji Bhateay, in the celebration of full recovery of his brother Brother Ganda Singh, offered Rs 51 to this gurdwara. (1929)
Plaque 25
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਹਰ ਗਾਓੁ ਮੰਗਲ ਨਿਤ ਸਖੀਏਸੋਗ ਦੂਖ ਨਰਿਪਏ੫੧ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ ਸੰ: ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘਸੰ: ਸਜਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬੈਂਕਰਸ ਸ਼ਾਹਪੁਰਵਾਲੇ ਹਾਲ ਬਰਮਾ ਨਵਾਸੀਸ. ਸਜਣ ਸਿੰਘ ਦੇ ਆਨੰਦ ਕਾਰਜਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚਵਿਸਾਖ ੧ – ੧੯੮੯
اک اونکار ست گرو پرساد
ہر گاؤ منگل نت سکھیئے
سوگ دکھ نربھائی
51سیوا کرائی سردار: شام سنگھ
سردار: سجن سنگھ جی بنکرس شاہپور
والے حال برما نواسی
س۔ سجنڑ سنگھ دے آنند کار
دی خوشی وچ
وساکھ 1 , 1989 (13.4.1932)
سوگ دکھ نربھائی
51سیوا کرائی سردار: شام سنگھ
سردار: سجن سنگھ جی بنکرس شاہپور
والے حال برما نواسی
س۔ سجنڑ سنگھ دے آنند کار
دی خوشی وچ
وساکھ 1 , 1989 (13.4.1932)
Prayers:
Rs 51, rendered service by Sardar Sham Singh, Sardar Sajan Singh, bankers of Shahpur, currently residing in Burma. In Celebration of Sardar Sajan Singh’s wedding. Wisakh 1, 1989. (13.4.1932)
Plaque 26
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਮੇਰਾ ਮੁਝ ਮੇਂ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਜੋ ਕੁਛ ਹੈ ਸੋ ਤੇਰਾ੫੧ ਸ: ਪ੍ਰਦਮਨ ਸਿੰਘ ਜੀਜਬੀ ਵਾਲੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਯਾਰੇਸਪੁਤ੍ਰ ਸ: ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੀਯਾਦ ਵਿਚ ਭੇਟਾ ਕੇਤੇ
_________੧੯੩੨
اک اونکار ست گرو پرساد
میرا مجھ میں کچھ نہیں جو ہے سو تیرا
51س: پردسن سنگھ جی
جبی والے نے آپڑیں پیارے
سپتر س: بلونت سنگھ دی
یاد وچ بھیٹا کیتے
1932______
میرا مجھ میں کچھ نہیں جو ہے سو تیرا
51س: پردسن سنگھ جی
جبی والے نے آپڑیں پیارے
سپتر س: بلونت سنگھ دی
یاد وچ بھیٹا کیتے
1932______
Prayers:
Rs 51, Pardasan Singh Ji of Jabbi offered in the memory of his dear son Balwant Singh. (1932)
Plaque 27ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਗੁਰ ਸੇਵਾ ਫਲ ਸੁਫਲ ਫਲਂਦੇਸਤਗੁਰੂ ਨਿਵਾਜੇਸ: ਹਜੂਰ ਸਿੰਘ ਸੋਮਾਂ ਸਿੰਘ
ਸ: ਸੋਹੇਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਜ਼ਾਜ਼ ਸ਼ਾਹਪੁਰ (ਸਰਗੋਧਾ)ਨੇ ਮਾਤਾ ਭਿਰਾਵਾਂ ਬਾਈ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ੫੦੦ ਇਸ ਗੁਰਦਾਰੇ ਦੇ ਲੰਗਰਜਲ ਸਥਾਨ ਆਦਕ ਇਮਾਰਤਵਾਸਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਏ
ਵਿਸਾਖ ੧੯੮੯ ਸੰ: ਨਾ: ੪੬੩
اک اونکار ست گرو پرساد
گر سیوا پھل سپھل پھلندے
ست گرو نواجے س: حجور سنگھ سوماں سنگھ
س: سوہیل سنگھ جی بزاز شاہپور (سرگودھا
نے ماتا بھراواں بائی جی دی یاد وچ
500اس گوردوارے دے لنگر
جل ستھان آدک عمارت
واسطے ارداس کرائی
وساکھ 1989 سن: نا: 463
گر سیوا پھل سپھل پھلندے
ست گرو نواجے س: حجور سنگھ سوماں سنگھ
س: سوہیل سنگھ جی بزاز شاہپور (سرگودھا
نے ماتا بھراواں بائی جی دی یاد وچ
500اس گوردوارے دے لنگر
جل ستھان آدک عمارت
واسطے ارداس کرائی
وساکھ 1989 سن: نا: 463
Prayers:
Sardar Suhel Singh Ji, cloth merchant Shahpur (Sargodha), in memory of his mother Bharawan Bai Ji, Rs 500 offered for the gurdwara’s kitchen, water supply and building. Wisakh 1989, Nanak 463 (1932)
Plaque 28
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦ______________________________________੫੧ ਸੇ__ ਕਰਾਣੀ ਜੇਮਲ ਸਿੰਘਸਰੁਪ ਸਿੰਘ, ਸੁੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀਚਾਚਤਾਂ ਵਾਲੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਯਾਰੇਚਾਚਾ ਭਾਈ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਜੀਸ੍ਵਰਗਵਾਸੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚਕਤਕ ੩ – ੧੯੮੯
اک اونکار ست گرو پرساد
_____________
_____________
51 سیوا کرائی جے مل سنگھ
_____________
_____________
51 سیوا کرائی جے مل سنگھ
سروپ سنگھ سندر سنگھ جی
چاچڑاں والے نے آپڑیں پیارے
چاچا بھائی مہر سنگھ جی
سرگواسی دی یاد وچ
کتک 3 - 1989
چاچڑاں والے نے آپڑیں پیارے
چاچا بھائی مہر سنگھ جی
سرگواسی دی یاد وچ
کتک 3 - 1989
Prayers:
Rs 51, Rendered service by Saroop Singh Sunder Singh of Chahran, in memory of his dear uncle Brother Mehr Singh Ji the deceased. Katak 3, 1989. (19.10.1932)
Plaque 29
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਸੇਵਾ ਕਰਾਈ ਭਾ: ਅਸ਼ਰ ਸਿੰਘਜੀ ਕਪੂਰ ਜੰਮੂ ਵਾਲੇ ਨੇਬੀਬੀ ਰਾਜ ਦੇਵੀ ਬੁ: ਪ ਵਾਲੀਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚਮਾਘ ੧ – ੧੯੮੯
اک اونکار ست گرو پرساد
سیوا کرائی بھا: اشر سنگھ
جی کپور جموں والے نے
بی بی راج دیوی بُ: 5 والے
دی یاد وچ
ماگھ 1 - 1989
Prayers:Service rendered by Brotehr Ashar Singh Ji of Jammay in memory of Bibi Raj Devi of Block 5. Magh 1, 1989 (14.01.1933)
Plaque 30
ਇਕ ਓਂਕਾਰਲੇਖ ਨ ਮਟਈ ਹੇ ਸਖੀ ਜੋ ਲਿਖਿਯਾ ਕਰਤਾਰ੧੨੫ ਗੁਰਦਾਰੇ ਵਿਚ ਬਿਜਲੀ ਲਾਵਾਣ ਵਾਸਤੇਕਰਾਈ ਸ੍ਰ: ਬਾ਼ਗ ਸਿੰਘ ਜੀ ਰਾਈਸਸ੍ਰਗਵਾਸੀ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਰ ਨੇ ਪਾਈਲਾਟ ਅਫੀਸਰਸ੍ਰ ਭੂਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰਫੋਰਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ੧੧ ਸਤਂਬਰ ੧੯੩੩
اک اونکار
لیکھ نہ مٹائی ہے سکھی جو لکھیا کرتار
125 گوردارے وچ بجلی لواںڑ واسطے
ارداس کرائی سردار باغ سنگھ جی رئیس
سورگواسی دے پروار نے پائلٹ آفیسر
سردار بھوپندر سنگھ جی انڈین ایئر
فورس دی یاد وچ
11 ستمبر 1933
Prayers:
Rs 125 for electrification of gurdwara, offered by Sardar Bagh Singh Ji Raees deceased's family in the memory of Pilot Officer Sardar Bhupinder Singh, Indian Air Force.11 September, 1933.
Plaque 31
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਪ੍ਰਭ ਕੀ ਦਰਗਾਹ ਸੋਭਾ ਵੰਡੇਸੇਵਕ ਸੇਵ ਸਦਾ ਸੁਹਂਡੇਸ: ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਕਾਕਾਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੀਬੀ ਵਿਦ੍ਯਾ ਵੰਤੀਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ੩੧ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਨੂਭੇਟਾ ਕੀਤੇ ਸੰ: ਬਿ: ੧੯੯੬
اک اونکار ست گرو پرساد
پربھ کی درگاہ سوبھا ونڈے
سیوک سیو سدا سہنڈے
س: گلاب سنگھ جی نے کاکا
سرجیت سنگھ بی بی ودیا ونتی
دی یاد وچ 31 گوردوارے نو
بھیٹا کیتے سن: ب: 1993
پربھ کی درگاہ سوبھا ونڈے
سیوک سیو سدا سہنڈے
س: گلاب سنگھ جی نے کاکا
سرجیت سنگھ بی بی ودیا ونتی
دی یاد وچ 31 گوردوارے نو
بھیٹا کیتے سن: ب: 1993
Prayers:
Sardar Gulab Singh Ji in memory of Kaka Sujrgeet Singh Bibi Wadya Wanti’s memery offered Rs 31 to gurdwara. Samvat 1993 (1936 CE)
Plaque 32
Samvat 1993 - (1936)
Plaque 33
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਮੇਰਾ ਮੁਝ ਮੇਂ ਕਿਛ ਨਹੀ ਜੋ ਕਿਛ ਹੈਸੋ ਤੇਰਾਮਾਤਾ ਮ____ ਬਾਈ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇਂ ਪਿਯਾਰੇਪਤੀ ਭ: ਦੁਨੀ ਚੰਦ ਦੁਗਾ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦਵਿਚ ਇਸ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦੀ ੧੨੫ ਭੇਟਾਮਿਤੀ ਭਾਦ੍ਰੋ ੧੨ ਸੰ: ੧੯੯੪
اک اونکار ست گروپرساد
میرا مجھ میں کچھ نہیں جو کچھ ہےسو تیرا
ماتا _____ بائی جی نے آپڑیں پیارے
پتی بھائی دونی چند دُگا جی دی یاد گار
وچ اس گوردوارے دی 125 بھیٹا
مِتی بھدرو 12 سن: 1994 (27.8.1937)
Prayers:Mother ___________ Bai Ji, in memory of her dear husband Brother Duni Chand Dugga, offered Rs 125 to the gurdwara.
Samvat Bhadru 12, 1994. (August 27, 1937)
Plaque 34
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਤੇਰਾ ਭਾਣਾ ਮੀਠਾ ਲਾਗੇ__________________________________ਬੀਬੀ ਸਤਨ __________ ਆਪਨੇ ਪਤੀਸ੍ਰ: ਸਚਖ _____ ______ ਦੀਯਾਦਮਿਤੀ ਅਸ ੧੪ ਸੰ: ੧੯੯੪
اک اونکار ست گرو پرساد
تیرا بھانڑاں میٹھا لاگے
____________________
____________________
بی بی ستنام کور آپنے پتی
سر: _______ _________ دی
یاد
مِتی اس 14 سن: 1994 (29.9.1937)
Prayers:
___________________ Bibi Satnam Kaur in memory of her husband Sardar _________
Date: Samvat As 14, 1994. (29.9.1937)
Plaque 35
ਤੇਰਾ ਭਾਣਾ ਮੀਠਾ ਲਾਗੇਨਾਮ ਪਦਾਰਥ ਨਾਨਕ ਮਾਂਗੇ੫੧ ਗੁਰਮੁਖ ਪਿਅਰੇਭਾ: ਲਾਧ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਰਸ੍ਰ: ਅਜੈਬ ਸਿੰਘ ਸੁਜਾਨ ਸਿੰਘ ਜੀ______ ______ ਵਾਲੇਭਾਈ ਮੇਹਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ___ਮਿਤੀ ਕਤਕ ੨੮ ਸੰ: ੧੯੯੪
تیرا بھانڑا میٹھا لاگے
نام پدارتھ نانک مانگے
51 گورمکھ پیارے
بھا: لابھ سنگھ جی دا پروار
سر: اَجیب سنگھ سُجن سنگھ جی
_________ ______ والے
بھائی مہر سنگھ جی دی یادگار
وچ سیوا کرائی __________
مِتی کتک 28، 1994 (13.11.1937)
Prayers:
Rs 51 Beloved of Guru Brother Labh Singh Ji’s family, Sardar Ajaib Singh Sujan Singh ji ________ _________ in memory of Brother Mehr Singh Ji rendered service.
Date: Katak 28, 1994. (November 13, 1937)
Plaque 36
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਟਹਲ ਸਹਲ ਰਾਕਉ ਮਿਲੈਜੈਕਉ ਜਾਧ ਕ੍ਰਿਪਾਲ੨੫ ਭ: ਮੁਕੰਦ ਲਾਲ ਹਲਵਾਈਬਲਾਕ ਨ: ੪ ਵਾਲੇਅਪਨੀ ਸੁਪਤਨੀ ਮੇਲਾ ਦੇਈ ਦੀਯਾਦ ਵਿਚ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਨੂ ਭੇਂਟਾ ਕੀਤੇਮਿਤੀ ਕਤਕ ੪ ਸੰ: ੧੯੯੬
اک اونکار ست گرو پرساد
ٹہل سہل راکو ملے
جوکو جادھ کِرپال
25 بھ: مکند لال حلوائی
بلاک ن: 4 والے
اپنی سُپتنی میلا دیوی دی
یاد وچ گوردوارے نُو بھینٹ کیتے
مِتی کتک 4 سن: 1996 (October 20, 1939)
Prayers:
25 Bro: Mukand Lal the confectioner of Block No. 4, in his wife Mela Devi’s memory donated.
Date: Katak 4 Samvat 1996 (October 20, 1939 CE)
Plaque 37
ਇਕ ਓਂਕਾਰਤੇਰਾ ਭਾਨਾ ਮੀਨਾ ਲਾਗੈਨਾਮ ਪਦਾਰਥ ਨਾਨਕ ਮਾਂਗੈ੫੧ ਭ: ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ
ਜੀ ਨੇ ਬੀਬੀ ਵਿਰਾਂ ਵਾਲੀਸਪਤਨੀ ਭ: ਮਹਂਦਰ ਸਿੰਘ
ਜੀ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਇਸ ਗੁਰਦਵਾਰੇ
اک اونکار
تیرا بھانا میٹھا لاگے
نام پدارتھ نانک مانگے
51 بھ: پریم سنگھ گوربچن سنگھ
جی نے بی بی ویراں والی
سُپَتنی بھ: مہندر سنگھ
جی دی یادگار وچ اس گوردوارے
Prayers:
Rs 51 Brother Prem Singh Gurbachan Singh Ji in the memory of Bibi Veeran Wali wife of Brother Mahandar Singh for this gurdwara _________.
Plaque 38
ਇਕ ਓਂਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸਾਦਮੇਰਾ ਮੁਝ ਮੈਂ ਕੁਛ ਨਹੀ ਜੋ ਕਿਛ ਹੈ ਸੋ ਤੇਰਾ੧੨੫ ਗੁਰੂ ਪਿਯਾਰੇ ਭਾਈ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘਭਾਈ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ੨ ਬਲਾਕਵਾਲੇ ਨੇ ਭਾਈ ਰਾਜ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀਸੁਪਤਨੀ ਬੀਬੀ ਹਰਬੰਸ ਕੋਰਅਤੇ ਭ: ਨਰਿੰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੀਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਇਸ ਗੁਰਦਵਾਰੇ
اک اونکار ست گرو پرساد
میرا مجھ میں کچھ نہیں جو کچھ ہَو سو تیرا
125 گرو پیارے بھائی ایشر سنگھ
بھائی اَرجن سنگھ جی 2 بلاک
والے نے بھائی راج سنگھ جی دی
سُپَتنی بی بی ہربنس کور
اتے بھائی نارنجن سنگھ دی
یادگار وچ اس گوردوارے
Prayers:
Rs 125, Beloved of Guru Brother Eshar Singh, Brother Arjan Singh Ji of Block No. 2, in memory of Brother Raj Singh, Bibi Harbans Kaur and Brother Naranjan Singh, for this gurdwara _______
These plaques, provide invaluable information about the Sikh community of pre-partition era in this region. Their devotion to their religion and the strong sense of commitment to their community is evident. These also tell about the love for their family members, occupation and social condition of the donors. The pieces of information which I personally found to be interesting are the following:
- Plaque 01: It shows that the foundation of the gurdwara was laid on September 1, 1904. So it must be one of the earliest buildings of the city.
- Plaque 02: The family of Baba Soheila Sign and Baba Jodha Singh, made the biggest donation of Rs 1,500/- for the construction of this gurdwara. That was a very big amount in those days. Unfortunately, no date is given.
- Plaque 09: Bhai Jeet Singh made a contribution of Rs 125 in memory of his departed father. He belonged to a small town Nali. My father in law also belongs to this town. And I often get an opportunity to visit this old town, also famous for the shrine of a saint, Baba Bundi Sahib. Who died in 1933 and was popular among Muslims, Sikhs and Hindus alike, for his saintly ways.
- Plaque 36: This plaque gives two important pieces of information. First, the donation was made on September 11, 1933, for the electrification of the gurdwara. Being the most important building of the Sikh community, we can safely assume that electricity was provided to Sargodha in 1933 or just before it. Second, this service was made in the memory of a pilot in IAF Sardar Bhupinder Singh. We all now that Sargodha is known as a city of eagles. So it means that tradition goes back to pre-independence days.
I with Sardar Mahinder Pratap Singh
For me personally, it was a new experience. While reading the plaques I found the names of a generation, long passed away. And in a way hidden from the people for seven decades, despite being in front of thousands of people all that time. But perhaps this monument will disappear soon, as the building is need of a major repair. In an ideal situation, I would wish it to be turned into a museum of our culture and heritage, after shifting the school to a new and bigger building.
So Informative for the People of Sargodha. At least you preserved a generation in this post. I'm keen to know the "Name"of this Gurdwara. See if you can provide
ReplyDeleteThanks. Sure, I shall share the name of this gurudwara if I find it.
ReplyDelete